Një seri hulumtimesh të publikuara së fundi ka ngritur një nga debatet më delikate të epokës digjitale: sa lehtë mund të ndikojnë chatbot-ët e inteligjencës artificiale në bindjet politike të njerëzve? Sipas studiuesve nga universitete të SHBA-së dhe Evropës, përgjigjja është e qartë — shumë më lehtë sesa e parashikuar.
Eksperimentet u zhvilluan në disa vende, duke përfshirë Shtetet e Bashkuara, Britaninë dhe Poloninë, ku mijëra pjesëmarrësve iu kërkua të bisedonin me chatbot-ë të trajnimit të fundit, bazuar në modele gjuhësore të gjeneratës GPT-4. Pas vetëm disa minutash ndërveprim, studiuesit vunë re një ndryshim të matshëm në qëndrimet politike të pjesëmarrësve — si në drejtimin e majtë, ashtu edhe në të djathtë.
Ajo që e bëri efektin edhe më të dukshëm ishte njohja dhe përdorimi i shumë fakteve nga chatbot-ët. Kur përgjigjet përmbanin statistika, raporte akademike ose argumente të strukturuara, ndikimi ishte dukshëm më i madh. Ndryshe nga supozimet e mëparshme, personalizimi i bisedës — përputhja me bindjet paraprake të përdoruesit — kishte rol më të vogël sesa vetë shuma dhe autoriteti i informacionit të shfaqur. Por kërkuesit theksojnë një problem më të thellë: kur modelet optimizohen për të bindur, ato shpesh humbasin saktësinë. Në disa raste, chatbot-i ofronte informacione jo të plota ose gabime faktike, por mënyra se si e paraqiste argumentin ishte aq bindëse sa pjesëmarrësit e konsideronin të besueshme. Kjo krijon një dilemë të rrezikshme, sepse ndërsa bindja rritet, kontrolli kritik tek përdoruesi bie.
Në një nga eksperimentet, pjesëmarrësit që ishin të pajisur me një kuptim më të mirë të funksionimit të IA-s — pra me “arsimin digjital” për teknologjinë — ishin më rezistentë ndaj ndikimit. Kjo sugjeron se edukimi mbi mënyrën se si gjenerohet informacioni është një prej mekanizmave të paktë mbrojtës ndaj manipulimit të pavetëdijshëm. Një tjetër gjetje shqetësuese ishte aftësia e chatbot-ëve për të prodhuar volume të mëdha teksti në pak sekonda. Ndryshe nga një reklamë politike apo një editorial, një bisedë me AI është interaktive, reaguese dhe e ndërtuar posaçërisht për ritmin e përdoruesit. Për studiuesit, kjo e bën IA-n një mjet bindjeje më të fuqishëm sesa format tradicionale të komunikimit politik.
Në një vit ku shumë vende përballen me zgjedhje kyçe dhe tension politik, rezultatet e studimit shtrojnë një pyetje të madhe: si mund të rregullohen ose mbikëqyren sistemet e AI-s që potencialisht ndikojnë në demokraci? Për momentin, përgjigja mbetet e paqartë — por hulumtimi e ka vënë alarmin.
Discussion about this post